Het is geweldig om tijdens een wandeling een vos te ontmoeten, maar je gaat uit je dak bij het zien van een das (Meles meles). Daarom zijn we er altijd op gespitst als we mogelijke dassenburchten tegenkomen. Dat zijn grote holen omgeven door hopen uitgegraven zanderige grond, die je vaak ziet langs holle wegen in Zuid-Limburg, maar ook dichtbij, binnen ons rayon, in de uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug, komen ze voor (bijvoorbeeld in Leersum).
Leefgebied
Als je een terrein verdenkt van bewoning door dassen, dan kun je zoeken naar graafgaatjes waarin fecaliën gedeponeerd zijn. Dassen maken veel kleine ‘wroetplekken’ als ze op zoek zijn naar wormen. Dassen zijn tevens hygiënische dieren die buiten de burcht latrines aanleggen. Ze plaatsen fecaliën in de gaten in de omgeving van een bewoonde burcht.
Veelal worden door zoogdierfanaten op dergelijke plaatsen wildcamera’s opgehangen om de dassen te kunnen ‘vangen’. Veel leuker is het om de dieren zelf direct in het veld te kunnen zien rondscharrelen. Dat is goed mogelijk op plaatsen waar ze zich gevestigd hebben en dat begint als het donker wordt en eindigt kort na zonsopkomst. Maar het kost wel enige inspanning om het das-spotten succesvol af te ronden.
Het beste kan men ’s zomers op pad gaan, dan zijn de nachten kort en rond 21.00 uur begint een dassenmaag te knorren. In de winter is de kans een das te spotten minimaal. De das houdt weliswaar geen winterslaap, maar wel een winterrust. En de nachten zijn dan lang en vaak donker.
Een das is een marterachtige, een van de grotere. Carl Linnaeus dacht aan een beer en noemde de das: Ursus meles. Het is een sociaal dier; in een burcht wonen vaak hele families. En soms zelfs samen met andere diersoorten als een vos.
Een kleine tank gecamoufleerd als molshoop
Een foeragerende das trekt een spoor door een weiland als een bewegende grote molshoop. Dassen hebben geen goed zichtvermogen, maar wel uitstekende reuk en gehoor. Op zoek naar eten wroeten ze zich een weg door het gras, waarbij men aanvankelijk denkt met een flinke molshoop van doen te hebben. Maar deze beweegt. Slechts af en toe komt de kop naar boven en kan men de zwart-witte kop-aftekening van een das gewaar worden.
Het is de moeite waard om bepaalde gebieden aan het einde van de dag per fiets te controleren. Men ziet dan vooral hazen, soms reeën en als men let op het terrein, molshopen. En juist dat kunnen dassen zijn. Let op beweging in deze ‘molshopen’.
Tussen de uitgebloeide paardenbloemen in een weitje in de buurt van Leersum zoekt een das in de avondschemering zijn weg. Zo nu en dan komt een wit-zwarte kop naar boven, overigens was het net een grote molshoop. In het gebied waren een paar hazen beduidend meer opvallend dan dit grijze geval, dat langzaam dichterbij kwam.
Het dier kwam tot op een afstand van twintig meter naderbij, voordat hij ons ontdekte en het hazenpad koos.
Fotograferen
Ga je ’s morgens vroeg op pad, dan heb je meer kans redelijke foto’s te maken, omdat het even duurt voor de dassen besluiten te gaan slapen en zich terugtrekken. Als het goed is hebben ze volop kunnen foerageren en zoeken ze daarna hun burcht weer op.
Hierboven een volwassen das bij morgenlicht. Nu kan men goed het kleurenpatroon met een grijs lichaam en zwart-witte kop waarnemen. De kleine ogen, die donker van kleur zijn, bevinden zich in het laterale kopzwart. Dergelijke dieren kunnen, afhankelijk van de wind, soms tamelijk dichtbij komen, omdat ze een slecht zichtvermogen hebben.
De locatie van de donkere ogen is met een zwarte achtergrond lastig goed in beeld te brengen.
Deze jonge das bleef naderbij komen tot een afstand van circa tien meter. Toen pas had hij de twee fotograferende toeristen door.
Met dank aan Xandra en Patrick voor attendering op bewegende molshopen en het maken van filmpjes daarvan.