Pasgeld

Aan de slag voor een toekomstbestendig Pasgeld

Hoewel het bestemmingsplan  ‘Pasgeld West’ in september 2023 is vastgesteld, wordt er in 2024 nog niet begonnen met de bouw in Pasgeld West. Dit is de uitkomst van de behandeling van een verzoek om een voorlopige voorziening, door stichting Pasgeld Natuurlijk en vereniging Natuurlijk Delfland, ingediend bij de Raad van State. Verder moet het bestemmingsplan ‘Pasgeld Oost’ nog definitief door de gemeenteraad worden vastgesteld. Genoeg tijd dus om de puntjes op de ‘i’ te zetten met betrekking tot de verdere uitwerking en uitvoering van beide plannen.

Er is dus nog tijd om het voortbestaan van één van de laatste origineel groene gebieden in Rijswijk, tussen de Vliet en de Lange Kleiweg, met zijn unieke moerasnatuur, het eeuwenoude slagenlandschap en zeldzame bedreigde diersoorten, te waarborgen. Om te inventariseren wat er op dit moment nog kan en moet, organiseerden Pasgeld Natuurlijk en Natuurlijk Delfland op 6 april jl. een kennisbijeenkomst in de Drassige Driehoek voor raadsleden, burgemeester en wethouders. De bijeenkomst is bezocht door raadsleden van D66, PvdA en GroenLinks en door buurtbewoners. Met elkaar zijn oplossingen geformuleerd voor het oplossen van knelpunten en voor het behouden van een leefbaar Pasgeld met een robuuste groenblauwe hoofdstructuur.

Ernst Hoyer, voorzitter van Pasgeld Natuurlijk, trapte de bijeenkomst af met een presentatie over de gesignaleerde knelpunten. Daarna konden de deelnemers aan drie verschillende tafels telkens twintig minuten met elkaar in gesprek over oplossingen voor de knelpunten. Er was een tafel over biodiversiteit, een tafel over waterhuishouding en klimaatadaptatie en een tafel over verkeer, veiligheid en sociale cohesie. Vervolgens was het tijd voor de lunch. De kennisbijeenkomst werd afgesloten met een wandeling door het gebied. De deelnemers konden visualiseren waar een kwalitatief hoogwaardige bos- en parkloper zouden kunnen worden uitgewerkt. Ook zagen de deelnemers de markering van de gasleiding in oost, zodat de conclusie was dat de geplande huizen in oost in ieder geval niet ter hoogte van de gasleiding konden worden gebouwd, maar dat deze strook grond zou moeten worden ingezet voor de parkloper. Tot slot leken nog al wat aanwezigen te schrikken van de smalle strook groen langs volkstuinencomplex ‘De Schoffel’, waarop straks flats moeten verrijzen. Ruimtelijk leidt dit in ieder geval tot een veel minder mooi aanzicht langs de Lange Kleiweg, omdat de flats heel dicht op de Lange Kleiweg komen te staan. Daarnaast betekent dit dat er bij de Omgevingsdienst Haaglanden een aanvraag ligt om de roestplaats van het aldaar al jaren broedende paartje beschermde  ransuilen te verwijderen.

Opbrengsten aan de tafels

Door Pasgeld Natuurlijk en Natuurlijk Delfland is al vaak gewezen op de schade die de realisatie van 1.110 woningen in Pasgeld West en Oost toe zal brengen aan de natuur. Met betrekking tot de druk op het, nu nog groene, gebied Pasgeld gaat het ook over bouw in aangrenzende gebieden, zoals het Havengebied met 2.500 woningen en nieuwe woningen in Parkrijk, Kesslerpark, de Bogaard en, niet te vergeten, in het nabijgelegen Delft.  Dit betekent evenzovele extra huisdieren met uitwerpselen en bedreiging van aanwezige diersoorten tot gevolg. Het kinderdagverblijf durft nu al niet meer met de kinderen naar het Elsenburgerbos vanwege de vele loslopende honden. Daarnaast spelen de verbreding van het spoor en  de plannen om de A4 te verbreden een rol bij de enorme toename van de druk op Pasgeld. Er is een Stadsvisie. Daarin is met de Rijswijkse bevolking afgesproken dat het kwalitatief alleen maar groener wordt, maar daaraan lijkt niet te worden getoetst. Er is ook een duidelijk Groenbeleidsplan. Daarin staat dat er gestreefd zal worden naar één boom per inwoner. Maar die verhouding is de laatste jaren juist enorm afgenomen, tot nog maar een halve boom per inwoner. Door de beoogde ontwikkeling zal het aantal bomen nog verder dalen, terwijl Rijswijk groeit naar 85.000 inwoners. Door het niet compenseren van het weggehaalde groen is de gemeente de bevolking al 30 voetbalvelden aan bomen schuldig.

Biodiversiteit

Aan de tafel ‘Biodiversiteit’ werd duidelijk welke natuur er zou kunnen verdwijnen. Nu leven er nog heel veel (bedreigde) dieren en planten in het gebied. Ondine Kloppenburg, bestuurslid van Natuurlijk Delfland liet dit zien met foto’s uit het gebied en met kwantitatieve gegevens van waarneming.nl.  Zo wonen er  in Pasgeld niet alleen ransuilen, maar ook sperwers, buizerds. watervleermuizen, talloze vlinders, pinksterbloemen,  prachtige waterplanten en zelfs een hermelijn. De opbrengst aan deze tafel was dat alle aanwezigen het belang inzagen van een robuuste groen/blauwe dooradering (bos- en parkloper) als basis van het hele ontwerp Pasgeld. Het gaat dan om groene biodiverse stroken van minimaal 75  tot 100 meter breed, die het Wilhelminabos, Pasgeld West en -Oost, het Slagenlandschap en het Elsenburgerbos met elkaar verbinden. Ook is het belangrijk dat de hoge coniferenrij naast tuinvereniging de Schoffel blijft bestaan en dat er op de huidige groenstrook tussen de Schoffel en de Lange Kleiweg niet gebouwd gaat worden. 

Water en klimaatadaptatie

Aan de tafel ‘Water en klimaatadapdatie’ legde Annelien de Leur, lid van Natuurlijk Delfland, uit dat het Hoogheemraadschap van Delfland (HHD) weliswaar verantwoordelijk is voor de hoogte van het peil, maar dat de gemeente Rijswijk op grond van de ‘Afvoer hemelwater Rijswijk 2022’ verantwoordelijkheid draagt voor de afvoer van het regenwater. In dat kader drong zij erop aan dat de raadsleden de Watertoets in de gaten  houden en kritisch zijn op het feit dat HHD rekent met de mogelijkheid dat er slechts eens in de honderd jaar een heel zware regenbui valt in het gebied. Dat scenario leek de aanwezigen niet meer realistisch. Tegelijkertijd neemt het aantal perioden met droogte en hittestress toe. Hoe zorgt de gemeente er dan voor dat er brede watergangen komen met natuurlijke oevers? Zijn het onderhoud en de kosten daarvan voldoende geborgd? De Leur wees ook  op de mogelijkheid dat de planregels zodanig kunnen worden vergroend dat de bouw van de woningen klimaatadaptief en natuurinclusief zal plaatsvinden. Hierbij kun je denken aan nestelmogelijkheden voor vogels in de muren, het gebruik van duurzame materialen en groene daken. Het is van belang dat deze natuurinclusieve bouwvoorschriften in de bij het bestemmingsplan behorende planregels terecht komen. De planregels zijn immers het juridisch bindende deel van het bestemmingsplan. De aanwezige raadsleden gaven aan dat zij hiertoe in september 2023 al een aangenomen amendement op het bestemmingsplan Pasgeld West hadden ingediend en dat zij zouden nagaan in hoeverre naleving daarvan is geborgd. Ook kwam ter sprake dat door middel van een of meer kwalitatieve verplichtingen in de eerste koopakte kan worden geborgd dat toekomstige eigenaren bijvoorbeeld minimaal twee derde van hun terrein onverhard laten of dat men een verplichte waterberging onder de eigen woning dient te realiseren (de Belgische methode).

Verkeer en ecologische verbindingen

Aan deze tafel, o.l.v. Ernst Hoyer, werd besproken dat ook de mobiliteit aandacht moet krijgen. De paar duizend nieuwe bewoners moeten namelijk wel van A naar B kunnen. Meer mobiliteit in de vorm van meer wegen en fietspaden staat echter op gespannen voet met essentiële voorwaarden voor mobiliteit. Daarom leek het de aanwezigen een goed idee om zeker te stellen dat er geld beschikbaar is voor robuuste ecologische verbindingszones, zoals ecoducten of wildpassages naast de voorgenomen duikers onder de lange Kleiweg. Niets doen, maar wel bouwen, is geen optie. Het zou de doodsteek betekenen voor hetgeen Rijswijk nu nog uniek maakt en onderscheidt van de omringende bebouwing: een groene buffer voor mens, plant én dier.

Follow up

Pasgeld Natuurlijk en Natuurlijk Delfland gaan een nieuwe groene kaart tekenen van het gebied. Daarop zal worden aangegeven waar het groen concreet kan worden gerealiseerd. Ook zullen watergangen worden ingetekend, zowel brede watergangen om water vast te houden in droge periodes als smalle donkere watergangen die geschikt zijn voor de migratie van de watervleermuizen. De groene kaart kan gelden als een blauwdruk voor de realisatie van een hoogwaardige bos- en parkloper. Verder komen Pasgeld Natuurlijk en Natuurlijk Delfland nog  bij de fracties terug op de gewenste groene planregels, de Watertoets en de uitkomsten van het onderzoek naar de nu al ervaren wateroverlast aan het Jaagpad.