Wandeltip: Blesdijkerheide – 3,5 of 5,5 km

Startpunt: Neem op de A32 afslag 7, Steenwijk Noord. Aan het einde van de afrit richting Steenwijk. Neem op de rotonde de eerste afslag, richting Oldemarkt. Na Witte Paarden met de bocht mee naar links. Bij hectometerpaal 9,4 rechtsaf, de Boslaan. Nu 2,5 km, met bochten, rechtdoor. Na de tweede kruising (met de Eikenlaan) is er na 600 m aan de rechterkant een kleine parkeerplaats met een informatiebord.

 Routebeschrijving korte en lange route:

a. Ga langs het informatiebord het gebied in en blijf rechtdoor lopen. Langs dit pad groeien veel dagkoekoeksbloem  (1) en salomonszegel (2). Na 700 m op een kruising bij een paaltje met een witblauwe pijl (WaterReijkpad) gaan we linksaf. Voor we linksaf gaan, kunnen we even naar rechts lopen, naar een bank. Van hieraf hebben we uitzicht over een restant heide (3). Na 300 m maakt het pad een scherpe bocht naar rechts. Op een kruising rechtdoor. We passeren rechts van ons een open plek in het bos met een uitgegraven poel. Op 50 m na de poel op een kruising bij een paaltje met pijltjes rechtsaf.

 b. Nadat we een huis gepasseerd zijn gaan we 100 m verderop bij het bordje “Eigen weg” rechtsaf (4). Langs dit pad groeit salomonszegel en verderop zowel links als rechts dalkruid (bloeitijd: mei-juni). Aan het einde maakt het pad een slinger en gaat over een dam. Direct na de dam linksaf. Langs het pad groeit veel gewone ereprijs (bloeitijd: april-juni). Blijf het pad langs de sloot zo lang mogelijk volgen. Aan het einde draaien we op 10m  voor prikkeldraad  rechtsaf het bos in. Aan beide kanten van het pad groeit framboos . Aan het einde komen we uit op een T-splitsing. Wie de korte route loopt gaat rechtsaf (lees verder bij c). Wie de lange route wil lopen gaat linksaf, een ruiterpad (lees verder bij d).

c. Na 75 m linksaf.  Aan het einde linksaf en terug naar de parkeerplaats.

d. Na 350 m op de verharde weg rechtsaf. Bij een wegkruising rechtdoor. Op 30 m na het begin van een sparrenbos rechtsaf, een smal bospaadje. De eerste tientallen meters kunnen flink modderig zijn, maar dit houdt al snel op. Op een T-splitsing bij een paaltje met pijltjes rechts aanhouden. Bij een onduidelijke Y-splitsing rechtdoor lopen. Al snel komen we bij een volgende Y-splitsing. Hier lopen beide paden omhoog. Wij nemen de rechtse. We komen uit bij een kleine stuw. Op de kale grond rechts groeit kleine zonnedauw (bloeitijd: juli-augustus). Voor de stuw linksaf, een breed pad (5).

e. Na 100 m bij de bosrand rechtsaf. We passeren een bank met uitzicht op een heideveldje (6).  Na de bank draait het pad het bos in. Op 100 m na de bank rechtsaf. Op de verharde weg linksaf en naar de parkeerplaats

1. De dagkoekoeksbloem bloeit vanaf april tot in de herfst met rozerode bloemen. De plant is tweehuizig. Dit betekent dat er mannelijke planten zijn met uitsluitend bloemen met meeldraden en vrouwelijke planten waarvan de bloemen alleen stampers bevatten. In de herfst zijn de uitgebloeide vrouwelijke planten nog gemakkelijk te herkennen door de opvallende honingkleurige zaaddozen die de vorm hebben van een urntje. Als de planten door aanraking of door de wind bewogen worden kunnen de zaden uit het urntje worden gelanceerd en verspreid. De dagkoekoeksbloem is een halfschaduwplant die graag op vochtige grond groeit. Je vindt hem hier dan ook vooral langs de bosrand waar aan beide voorwaarden wordt voldaan. In de doosvruchten (de urntjes) huizen vaak insectenlarven van diverse soorten insecten. In de bladoksels vinden we dikwijls schuim, waarin de larve van de schuimcicade leeft.

2. Gewone of veelbloemige salomonszegel komt hier veel voor op houtwallen en in bosranden. Deze plant groeit door middel van wortelstokken die zich op een diepte van ongeveer 15 cm bevinden. De wortelstokken bestaan uit leden waarbij er elk jaar een nieuw lid aangroeit. Aan het uiteinde van elk lid ontspringt een bloeistengel die wel meer dan een halve meter hoog kan worden. Langs de voorover buigende stengel groeien twee rijen bladeren, één rij naar links en één naar rechts. Aan de onderzijde van de stengel hangt een rij bloemtrossen met in elke tros twee tot vijf roomkleurige bloemen. Uit de bloemen ontstaan bessen die eerst groen zijn maar later blauw worden. (bloeitijd: mei-juni)

3. Bij de naam Blesdijkerheide verwacht je een open vlakte met veel heide. Helaas is daarvan niet veel meer over. Ooit was de Blesdijkerheide een groot heidegebied dat zich uitstrekte van De Blesse tot aan Paaslo. De boeren uit Steenwijkerwold lieten hier hun schapen grazen onder de hoede van een herder. Een naam als de Schapendrift bij Basse herinnert nog aan de tijd dat de schapen naar dit gebied werden gedreven. Dat is ver verleden tijd. Na het stichten van de kolonie Willemsoord werden grote delen van de zogenaamde woeste grond ontgonnen en veranderd in landbouwgebied. Een kleine rest werd ongemoeid gelaten of ingeplant met naaldbomen voor de houtproductie. 

Het gebied wordt in twee delen gesplitst door de Friese Veldweg, de weg waaraan zich de parkeerplaats bevindt. Vanaf de bank bij de kruising van bospaden hebben we uitzicht op het laatste restantje open heide aan de oostelijke zijde van het gebied. De vergrassing is hier zo ver voortgeschreden dat we dicht bij de bank geen heidestruiken meer zien. Iets verderop zien we ze nog wel. Door maaien en afvoeren van het maaisel probeert men de bodem nog zoveel mogelijk te verarmen, misschien in de hoop dat de heideplanten terugkeren. Zittend op de bank zien we rondom voornamelijk aangeplant bos. Op de topografische kaart van 1934 kunnen we zien dat de situatie toen geheel anders was met voornamelijk open heide en maar een enkel klein stukje bos. Verderop zullen we bij de lange route aan de andere kant van de Friese Veldweg nog over een wat groter stuk heide komen. Dit laatste gebiedje is veel natter en daarom botanisch interessanter. Zie verder bij de nummers 5 en 6.

4. In de bossen van de Blesdijkerheide komt in de herfst de honingzwam algemeen voor. Hij groeit in dichte bundels op boomstronken en dode stammen, maar ook wel op nog levende bomen die daardoor ten dode zijn opgeschreven. Het zijn forse honingbruine paddenstoelen waarvan de hoed een doorsnede heeft van 4 tot 15 cm en bedekt is met donkerbruine schubben, vooral in het midden van de hoed. De schimmel verspreidt zich behalve door sporen ook door lange zwarte draden die op veters lijken en die aangetroffen kunnen worden onder de schors van geïnfecteerde bomen, op de wortels en in de bodem. Ze kunnen een flinke afstand overbruggen en andere bomen infecteren.

5. Langs dit pad zijn leuke waarnemingen te doen. In mei en juni staat het heidekartelblad er in bloei. Je vindt het op natte plekken direct langs het pad. De plant blijft veel lager dan moeraskartelblad en is hiervan bovendien te onderscheiden doordat de bloemkroon stijl rechtop staat. Bij moeraskartelblad blijft de bloemkroon vrijwel horizontaal. Het wordt begeleidt door de gele bloemen van tormentil.

Van mei tot juli kun je er het klein vogelpootje vinden dat ongeveer op het pad groeit. Aan deze plant is alles zeer klein. Je zult er voor op de knieën moeten. De onopvallende witachtige vlinderbloemen zijn hooguit een halve centimeter groot. De peultjes die daaruit ontstaan zijn enigszins gekromd en staan vaak met zijn drieën bij elkaar. Het geheel maakt de indruk van een vogelpootje. In augustus bloeit hier de klokjesgentiaan.

De foto van het icarusblauwtje is langs dit pad gemaakt.

6. Vanaf de bank hebben we uitzicht op een heideveld. Tot voor kort groeide hier de beenbreek. Helaas kon ik het in 2013 niet meer vinden. Op de natte plekken groeit nog wel volop kleine zonnedauw, een vleesetend plantje met langwerpige bladuiteinden. De bladeren zijn bedekt met haren die aan de top een “dauwdruppel” bevatten. Dit is geen echte dauw, maar een kleverige stof waaraan insecten blijven vastzitten. Het blad krult zich om het gevangen insect heen, waarna het verteert wordt en door de plant wordt opgenomen. Dit dient als extra voeding om te kunnen overleven op voedselarme grond.

Wandeltip + foto’s Theo van de Graaf

De wandelroute is ook onderaan opgeslagen als PDF document om uit te printen of klik print Wandeling BlesdijkerheideBijlage: Wandeltip Blesdijkerheide.pdf